Công thức ADN và cấu tạo hóa học của ADN như thế nào, phân tử này mang những đặc trưng nào? Tất cả những thắc mắc này sẽ được giải đáp qua bài viết dưới đây.
Mục Lục
Công thức ADN là gì?
Có rất nhiều công thức liên quan đến ADN đòi hỏi mọi người phải nắm bắt được những công thức tính. Trước tiên để tính được công thức ADN ta cần nắm được nội dung của ADN là gì có cấu tạo như thế nào?
Cấu tạo hóa học của ADN
Xem thêm:
Cấu tạo hóa học của ADN
ADN (Axit deoxyribonucleic) được cấu tạo từ một loại axit mang tính chất của một đại phân tử. Những nguyên tố cấu tạo nên phân tử này gồm C, H, O, N, P có cấu tạo đa phân trong đó các đơn phân là nucleotit.
ADN bao gồm những thành phần:
- Gốc bazơ nitơ (A, T, G, X)
- Gốc đường deoxiribose (C5H10O4)
- Gốc phosphate của Axit photphoric (H3PO4)
ADN được được gọi là đại phân tử bởi nó được cấu tạo từ hàng vạn,hàng triệu đơn phân với các trình tự sắp xếp và số lượng nucleotit khác nhau. Mỗi sinh vật sẽ có những đặc thù riêng về ADN khác nhau.
Các phân tử ADN được thực hiện thông qua bazơ nitơ liên kết với C5H10O4 tại vị trí C thứ nhất. Gốc H3PO4 liên kết với C thứ 5 và tạo thành cấu trúc của một đơn phân nucleotit trong ADN.
Cấu trúc của ADN
Thường cấu trúc của ADN mang mạch kép, tuy nhiên có một số trường hợp ngoại lệ ADN có mạch đơn. Với cấu trúc mạch kép ADN xoắn chạy chạy song song quanh trục ngược chiều kim đồng hồ. Mỗi vòng xoắn ADN gồm 10 cặp Nu dài 34A và đường kính 20A.
Giữa các mạch đơn của ADN được liên kết với nhau thông qua liên hóa trị H3P04 với C thứ 5 của Nu. Ngoài ra ADN liên kết với nhau thông qua liên kết hydro thực hiện bằng nguyên tắc bổ sung, T liên kết với A bằng 2 liên kết hidro, C liên kết với G bằng 3 liên kết hydro và ngược lại. Dựa trên nguyên tắc này khi biết thứ tự các mạch đơn từ đó sẽ xác định được trình tự sắp xếp của các mạch còn lại.
Công thức và cấu tạo của ADN
Tính chất và chức năng của ADN
ADN cho thấy sự đa dạng của các loài sinh vật, mỗi loài đều có tính đặc trưng riêng, điều này được tạo nên bởi công thức ADN và cấu tạo hóa học của ADN. Với cấu trúc phân tử riêng mỗi loài đều có sự khác nhau về số lượng, trật tưj và thành phần của Nu.
Chức năng lưu trữ và chứa đựng thông tin di truyền của phân tử đóng vai trò vô cùng quan trọng, trình tự này quyết định trình tự các đơn phân trên mạch ARN và quyết định trình tự axit amin trong protein.
Dưới đây là một vài công thức cơ bản mà bất cứ ai tìm hiểu về hệ gen đều phải biết:
Tính số nucleotit của ADN hoặc gen
Đối với mỗi mạch của gen
– Trong ADN 2 mạch bổ sung nhau nên số Nu và chiều dài của 2 mạch bằng nhau
A1 + T1 + G1 + X1 = A2 + T2 + G2 + X2 = 
Trong cùng một mạch, A và T cũng như G và X , không liên kết bổ sung nên không nhất thiết phải bằng nhau. A của mạch này bổ sung với T của mạch kia, G của mạch này bổ sung với X của mạch kia.
A1 = T2; T1 = A2; G1 = X2; X1 = G2
Đối với cả 2 mạch:
– Số nu mỗi loại của ADN là số Nu loại đó ở cả 2 mạch :
A = T = A1 + A2 = T1 + T2 = A1 + T1 = A2 + T2
G = X = G1 + G2 = X1 + X2 = G1 + X1 = G2 + X2
– Chú ý: Khi tính tỉ lệ %
%A = % T = 
%G = %T = 
Tổng 2 loại Nu = 
hoặc bằng 50% thì 2 loại Nu đó phải khác nhóm bổ sung
Tổng 2 loại Nu khác = 
hoặc khác 50% thì 2 loại Nu đó phải cùng nhóm bổ sung.
Tổng số nu của ADN (N)
– Tổng số Nu của ADN là tổng số của 4 loại Nu A + T + G + X. Nhưng theo nguyên tắc bổ sung (NTBS), ta có: A = T , G = X. Vì vậy , tổng số Nu của ADN được tính là :
N = 2A + 2G = 2T + 2X hay N = 2( A+ G)
Do đó A + G = 
hoặc %A + %G = 50%
Tính số chu kì xoắn (C)
– Một chu kì xoắn gồm 10 cặp Nu = 20 Nu . khi biết tổng số Nu (N) của ADN:
N = C×20 => 
Tính khối lượng phân tử ADN (M):
– Một Nu có khối lượng trung bình là 300 đvc . khi biết tổng số Nu suy ra
M = N×300 đvc
Tính chiều dài của phân tử ADN (L):
– Phân tử ADN là 1 chuỗi gồm 2 mạch đơn chạy song song và xoắn đều đặn quanh 1 trục, vì vậy chiều dài của ADN là chiều dài của 1 mạch và bằng chiều dài trục của nó. Mỗi mạch có nuclêôtit, độ dài của 1 Nu là 3,4 Å
Các công thức của ADN và cấu tạo hóa học của ADN là hai thông tin cơ bản nhất khi tìm hiểu về phân tử này, hy vọng những kiến thức trên đây giúp bạn hiểu rõ hơn về ADN và các công thức.